กระจงหนู
กระจงหนู
กระจงจัดเป็นสัตว์เคี้ยวเอื้องกีบคู่ขนาดเล็ก
รูปร่างคล้ายกวาง แต่ทั้งตัวผู้และตัวเมียไม่มีเขา
กระจงตัวผู้จะมีเขี้ยวบนยาวเลยริมฝีปากบนลงมา เมื่อโตเต็มวัยสูงประมาณ 30-35 เซนติเมตร น้ำหนักตัวประมาณ 3.6-6.0 กิโลกรัม ขนบนตัวสีน้ำตาลออกเทาและมีจุดสีเข้มกว่ากระจายอยู่ทั่วไป
ที่ใต้คอและบนหน้าอกมีแถบสีขาวพาดตามยาว 5 เส้น
พบในพม่า อินโดจีน ไทย แหลมมลายู สุมาตรา และบอร์เนียว
ชอบกินหญ้าอ่อน ผลไม้ป่า ยอดไม้ และใบไม้อ่อน ปกติชอบอยู่โดดเดี่ยว
นอกจากในฤดูผสมพันธุ์จึงจะอยู่เป็นคู่ เป็นสัตว์ออกหากินในเวลากลางคืน
ส่วนในเวลากลางวันจะหลบพักนอนตามหลืบหิน
และโพรงไม้ฤดูผสมพันธุ์ตกอยู่ในช่วงเดือนมิถุนายน-กรกฎาคม
โตเต็มวัยพร้อมจะผสมพันธุ์ได้เมื่ออายุ 4-5 เดือน
ระยะตั้งท้องนาน 5-6 เดือน หรือ 152-172 วัน ออกลูกครั้งละ 1 ตัว
ปัจจุบันเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง ตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า
พุทธศักราช 2535 ในประเทศไทยพบกระจงสองชนิด ได้แก่
กระจงควาย (Tragulus napu) และกระจงหนู (Tragulus
javanicus)
สิ่งที่น่าสนใจ
กระจงหนูเป็นสัตว์กีบคู่ที่มีขนาดเล็กที่สุดในโลกจัดอยู่ในชั้นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม
กระจงเล็กหน้าตาคล้ายเก้งและกวางแต่ไม่มีต่อมน้ำตาเหมือนเก้งและกวางปลายจมูกถึงโคนหาง
40 – 48 ซม. หางยาว 6.5 – 8 ซม.
เล็กกว่ากระจงควายความสูงจากพื้นถึงหัวไหล่ประมาณ 20 ซม.
หัวมีขนาดเล็กเมื่อเทียบกับขนาดลำตัว
กะโหลกศีรษะคล้ายกระจงควายแต่มีขนาดเล็กกว่าไม่มีเขาสีขนหลากหลายแต่ขนบริเวณหลังมีสีน้้าตาลออกแดงท้องสีขาวหรือขาวเหลืองมีแถบสีขาวใต้คอ
3 แถบและมีแถบรูปตัว V กลับหัวขาเล็กมีนิ้วเท้า4นิ้วเดินโดยใช้ปลายกีบท้าให้ขาไม่โค้งงอ
ตัวผู้และตัวเมียไม่มีเขาแต่มีเขี้ยวงอกยาวพ้นริมฝีปากเขี้ยวของกระจงหนูตัวผู้ยาวกว่าตัวเมียน้้าหนัก
0.7 - 2 กิโลกรัมกระจงหนูที่เจริญเต็มวัยแล้วจะมีฟันทั้งหมดจำนวน
34 ซี่ แยกออกเป็นฟันบนจำนวน 14 ซี่
โดยเป็นฟันเขี้ยว 2 ซี่ ฟันกรามหน้า(premolar) 6 ซี่ และฟันกรามหลัง(incisors) 6 ซี่
ทั้งฟันบนและฟันล่าง
กระจงหนูเป็นกระจงหนึ่งในสองชนิดที่พบในประเทศไทย
และเป็นสัตว์กีบที่มีขนาดเล็กที่สุดในโลก ตัวเต็มวัยมีขนาดประมาณ 45 เซนติเมตรหนักเพียง 2 กิโลกรัมเท่านั้น
กระจงหนูอาศัยในป่าพื้นที่ต่ำ ความสูงไม่เกิน 600 เมตร
พบได้ทั้งในป่าดั้งเดิมและป่าชั้นสองรวมถึงพื้นที่กสิกรรมและป่าที่มีการทำไม้
ชอบอยู่ในที่ใกล้แหล่งน้ำ และชอบกินดินโป่งเป็นประจำ พบใน พม่า ไทย ลาว บรูไน
กัมพูชา จีนตอนใต้ เวียดนาม อินโดนีเซีย มาเลเซีย ซาราวัก บอร์เนียว สุมาตรา คนส่วนใหญ่มักเข้าใจว่ากระจงหนูเป็นสัตว์หากินกลางคืน
แต่ความจริงกระจงหนูหากินตอนกลางวันมากกว่ากลางคืน โดยเฉพาะช่วงเช้าตรู่และตอนเย็น
ส่วนกลางคืนจะพักผ่อน หากินตัวเดียว
พื้นที่หากินระหว่างตัวผู้และตัวเมียซ้อนทับกันค่อนข้างมาก
แต่พื้นที่ของระหว่างเพศเดียวกันจะไม่ซ้อนทับกันมากนัก อาหารหลักคือผลไม้ ยอดไม้
และใบอ่อน กระจงเป็นสัตว์ขยายพันธุ์เก่ง ตัวเมียแทบจะตั้งท้องตลอดเวลา ตั้งท้องนาน
140-177 วัน และให้กำเนิดลูกได้ 2-3 ตัวต่อปี
ถิ่นอาศัย
แนวป่าตะวันตก แนวเขาหินปูนภาคกลาง
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคใต้ ป่าพื้นที่ต่ำ ความสูงไม่เกิน 600 เมตรพบได้ทั้งในป่าดั้งเดิมและป่าชื้นสองรวมถึงพื้นที่กสิกรรมและป่าที่มีการทำไม้
ชอบอยู่ในที่ใกล้แหล่งน้ำ มีการกระจายพันธุ์ในประเทศพม่าตอนใต้ คาบสมุทรอินโดจีน
ไทย มาเลเซีย สุมาตรา ชวาและบอร์เนียว
ในประเทศไทยพบได้ทั่วไปทุกภาคตั้งแต่จังหวัดน่าน แพร่ ลงมาจนถึงจังหวัดนราธิวาส
ชอบอาศัยอยู่ตามป่าดงดิบมากกว่าป่าโปร่ง มักจะซ่อนตัวอยู่ตามพุ่มไม้หนาๆ
หรือตามโพรงไม้
อาหาร
กินผลไม้ที่ตกอยู่ตามพื้น ใบไม้
เห็ดบางชนิด แมลง ปลา และเนื้อสัตว์
มักเลือกกินใบไม้และผลไม้ที่อวบน้ำซึ่งมีเส้นใยน้อย และจะไม่กินหญ้าเป็นอาหาร
เพราะมีเส้นใยมากและมีคุณค่าทางโภชนาการน้อย ชอบกินดินโป่งเป็นประจำ
พฤติกรรม
สัตว์กีบขนาดเล็กมาก
หากินทั้งกลางวันและกลางคืนตามล้าพัง
ยกเว้นในฤดูผสมพันธุ์และมีลูกอ่อนจึงจะอยู่เป็นคู่โดยมีทางเดินหาอาหารหรือด่านของมันเองเป็นทางเล็ก
ๆ ปกคลุมด้วยไม้ พื้นล่างที่รกทึบอาศัยตามป่ารกชัฏป่าไม้ต้นเตี้ยๆ
พื้นที่หากินระหว่างตัวผู้และตัวเมียซ้อนทับกันค่อนข้างมาก
แต่พื้นที่ของระหว่างเพศเดียวกันจะไม่ซ้อนทับกันมากนัก
กระจงเป็นสัตว์ขี้อายตกใจง่าย
ระมัดระวังตัวเสมอเวลาพบศัตรูก็สามารถวิ่งหนีได้อย่างคล่องแคล่ว
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น